Totem – Tabela – Cephe Kirliliği Hakkında Basın Açıklaması

Değerli basın mensupları, bir süredir Bodrum iş insanlarının, esnafın gündemini meşgul eden fakat hep küçük harflerle konuşulan bir konuyu, gelinen nokta ve sonuçları itibariyle kamuoyu ile paylaşma ihtiyacı doğmuştur.

Bodrum’un faydasına atılan her adımın yanında ve içinde olduğumuz gibi yapılan her hataya da eleştiri getirebilecek kadar bağımsız bir örgüt olmamız bu konuda tespitlerimizi ve duruşumuzu ifade etmemizi mecburi kılmıştır. Bu vesile ile Muğla Büyükşehir Belediyemizin Bodrum’a başlattığı çok önemli iş ve yatırımlarda gösterdikleri gayret ve irade için teşekkürlerimizi sunuyor, yanlarında olduğumuzu belirtiyoruz.

Ne olmuştu?

2020 Şubat ortalarında Bodrum Belediye Başkanımız Sn. Ahmet Aras ile yapılan ön görüşmede kendisine Bodrum bölgemizin tamamında çok uzun yıllardır BESİAD olarak dile getirilen bir problem olan tabela, totem ve bina cepheleri ile ilgili çalışma planımız sunulmuştur.

Kendisinin onayı ile çalışmalara başlanmıştır.

21.02.2020 tarihinde Muğla Büyükşehir Belediye Başkanımız Sn. Osman Gürün ile yapılan toplantıda bu çalışmamız ile ilgili kendisinden de onay ve destek bilgisi alınmıştır.

Hemen ardından, Muğla Büyükşehir Belediye Başkan Yardımcısı Sn. Emin Madran, Bodrum Belediye Başkanımız Sn. Ahmet Aras, Kara Yolları Müdürlüğü ve Orman Müdürlüğü Yetkilileri, Muğla Üniversitesi temsilcisi ve BESİAD yönetim kurulu temsilcilerinin bir araya geldiği ilk toplantımız Bodrum Belediyesi’nde gerçekleşmiştir.

Tarafımızdan sunulan ve tüm katılımcılar tarafından kabul gören, çalışmalara başlanması mutabakatı ile sona eren toplantıda:

• Bodrum’da çok uzun yıllardır çözülemeyen bir tabela, totem ve cephe kirliliği mevcuttur.
• Bu soruna yönelik yapılan her müdahale geçici, eksik ve tüm paydaşların ihtiyaçlarına cevap veren içerik ve planlamadan yoksun olduğundan her seferinde yarım kalmıştır.
• Bu yarım kalma durumu her seferinde bu sorunun daha da büyüyerek karşımıza çıkmasına neden olmuştur.
• Bu sorun ancak; kent estetiğine uygun, ilkeleri ve kuralları belli, çağımızın ihtiyaçları ve imkanları ile örtüşen fakat esnafta da mağduriyet yaratmayan, işletmelerin kendilerini ifade etmelerine, erişilebilirlik sorununu ortadan kaldırmaya dayalı bütünsel bir bakış açısı ile bir daha karşımıza çıkmayacak şekilde çözülebillir.
• Bu çalışma sadece totemleri değil, tabela ve bina cephe uygulamalarını da içermelidir.
• Sürecin sonunda hem estetik ve işlevsellik sorunu tamamen ortadan kaldırılmalı hem de esnaf işletmesinin erişilebilirliği konusunda eskisinden daha verimli bir uygulama ile buluşturulmalıdır.
• Bu çalışma işletme gerçekleri, iletişim bilimi, çağın imkanları, sanat ve kent kimliği gibi unsurları harmanlamalıdır.
• Tarafların sürekli farklı sorun ve çözümler ile boğuşmayacağı ahenkli bir modelde, işletmelerin zorla değil, kendi motivasyonları ile sahip çıkacakları hale getirilmelidir.

Ana hatları ile modelin tarifinin de yapıldığı (Türkiye ve dünyadaki örnekleri ile) çalışmamızın üzerinden 15 gün gibi bir süre geçmişken, Muğla Büyükşehir Belediyemizin Bodrum’daki totemlerin kesilmesi kararı ve uygulaması ile karşı karşıya kalınmıştır.

Bu şekilde bir uygulama ile sorunu çözmenin imkansızlığı, çok kısa bir süre önce başlanmış olan köklü çalışmaya rağmen zamanlamaya anlam verilemiyor olması, bu uygulamanın sorunu çözmek bir yana ciddi mağduriyetler yaratacağı, pandeminin ilk günlerine denk gelen bu uygulamanın zaten ciddi endişe ve tehlike içinde bulunan esnafa zarar vereceği, yapılması gerekenin başlanmış olan  bütünsel çalışmayı devam ettirmek ve sorunu belki 1,1-5 yılda ama tamamen, hem kent kimliğine duyarlı tüm halkımız hem esnaf hem de yöneticilerimiz açısından en sürdürülebilir ve konforlu şekilde ortadan kaldırmak olduğu yetkili mercilere tarafımızdan bildirilmiştir.

Vergisi ödenmiş, ödemesi yapılmayanlara ödeme taleplerinin resmi kanallardan yapıldığı ve ödemesinin alındığı, dolayısıyla esnaf tarafından yasal olarak kabul edilmiş, her biri on binlerce Türk Lirası’na mâledilen totemlerin bu şekilde vinçlerle sökülüp telef edilmesinin yanlış olduğu dile getirilmiştir.

Planlanan bütünsel çalışmaya eş zamanlı olarak her işletmenin bu konuda kendi önlem, düzeltme, sökme gibi işlemleri, vergi ödediği zamanın sonuna kadar yapabileceği, bu şekilde mağduriyetlerin de önüne geçileceği dile getirilmiştir.

Sadece totem kesmenin Bodrum’daki problemi çözmeyeceği, kirliliğin unsurlarının çok daha çeşitli olduğu dile getirilmiştir.

Fakat uygulama yoğun bir hızda devam etmiştir.

Bizler bu uygulamaya kamuoyuna açık bir şekilde karşı çıkmanın Bodrum’da totem kirliliğine onay veriyormuşuz algısı doğuracağından dolayı, aynı zamanda Büyükşehir Belediyemizin uygulamasında bizlerin göremediği,  sorunu gerçekten çözecek bir sonuç umuduyla süreci izlemeye karar verdik.

Ne oldu?

Belli bir bölgede, hiçbir zaman yerel ve kamu yönetimine zorluk çıkarmayan işletmelerin totemleri kesilerek ya işletmelerin avlularına bırakıldı ya da vinçlerle alınıp götürülmüştür.
Öngördüğümüz üzere işlem tüm totemleri kapsayacak kadar genişletilememiştir.

Ancak kısmi olarak yapılabilen uygulamanın ardından bu sefer; yine öngördüğümüz ve dile getirdiğimiz cephe kirliliği, tabela mezarlığı gibi görüntüler ile baş başa kalınmıştır.

Muğla Büyükşehir Belediyemiz tarafından yayınlanan yeni yönetmelikte ise totem uygulaması yasaklanmamıştır. Aslında eskiden olduğu gibi, büyükşehir belediyesinin iznine tabi olarak varlığını sürdürmüştür.

Kesilmeyen totemler ile ilgili olarak ise projesi ve ruhsatı olan totemler kesilmedi açıklaması yapılmıştır. Oysa bir uygulamanın  ruhsatı ve projesi olmadan vergisi alınmamalıdır. Eğer algıda bir hata var ise bu da kurum tarafından uygulama yapılmadan düzeltilmelidir. Vergisini vererek işletmesinin önüne totem diken her esnaf bu uygulamanın legal olduğu düşüncesi ile hareket etmiştir.

Burada bizim üzerinde durmamız gereken  çok önemli bir nokta ise bu uygulamalarda Bodrum iş dünyası ile ilgili hiçbir kurumun görüşü, onayı, iş birliği, desteği alınmadan bu işlemlerin yapılmış olmasıdır. Bu sürece ve yönteme Bodrum’dan destek veren tek kurum bildiğimiz kadarıyla Bodrum Kent Konseyi olmuştur. Ne bu uygulamada, ne hazırlanan yeni yönetmelikte uygulamaların asıl muhatabı olan iş dünyasından hiçbir görüş alınmamıştır. Halbuki yerel dinamiklerin mutabakatı ile yapılmayan hiçbir uygulamanın sürdürülebilir olmayacağı, milli servet, emek, enerji ve güven kaybına yol açacağı açıktır, tecrübe edilmiştir.

Sonuç olarak BESİAD olarak yıllardır dile getirdiğimiz, son genel kurulumuzun önemli başlıklarından olan, somut ve bütünsel çalışmalarına başlamış olduğumuz tabela – totem mezarlığı sorunumuz çözülmemiş, onlarca mağduriyet doğmuş, uygulamanın adaletli olmadığı yönünde bir algı oluşmuş, yeni çıkan yönetmelikte ise eskisinden çok farklı olmayan bir tablo ortaya çıkmıştır.

Gerek Muğla Büyükşehir Belediyemizin, gerekse Bodrum Belediyemizin yaptığı yapacağı, Bodrum’a, esnafımıza, bölgemize faydalı her işin ve emeğin yanında ve içinde olduğumuz herkes tarafından bilinmektedir.

Fakat bu denli açık bir hatayı görmezden gelmek, dile getirmemek bir sivil toplum  örgütü olarak varlık sebebimize ters bir durum doğuracaktır. Sorumlu olduğumuz üyelerimiz ve Bodrum iş dünyası açısından da BESİAD’ı işlevsiz bir örgüt konumuna düşürecektir.

Görev tanımımız ve bilincimiz gereği dile getirmek zorunda olduğumuz bu durum ile ilgili önerilerimiz şu şekildedir:

• Bodrum kendine has dinamikleri, kent dokusu, işletme varyasyonları olan bir kenttir.
• Bodrum’da yapılan uygulamalar, o uygulamanın etkileyeceği paydaşların mutabakatı ve desteği ile hayata geçirilmelidir.
• Bodrum’un uzun yıllardır sadece totem değil, tabela – totem – cephe olarak ele alınması gereken bir sorunu vardır.
• Bu soruna son yıllarda billboard kakafonisi de eklenmiştir. Billboard sayısındaki artış ve yarattığı görüntü kirliliği her geçen gün artmaktadır.
• Bu sorun ne zaman planlamadan yoksun bir müdahale ile çözülmeye kalkıldıysa her seferinde yarım kalmış, daha büyüyerek ve çirkinleşerek önümüze tekrar çıkmıştır.
• Bu soruna yönelik en somut çalışma olan Bodrum Mavisi projesi yine BESİAD tarafından finanse ve icra edilmiştir. Bu proje yakaladığı başarı ile yöntemleri örnek alınması gereken, paydaşları sahip çıktığında bir sürecin nasıl kendiliğinden başarıya ulaşacağına dair bir çok unsur barındırmaktadır.
• Bu planlama; iletişim bilimi, teknoloji, işletme ve sektör gerçekleri, kent dokusu ve sanat ile harmanlanarak yapılmalıdır.
• Hayata geçirilecek uygulamada tüm paydaşlarının ihtiyaç ve menfaatleri gözetilmelidir.
• Zorla, müdahale ile değil, paydaşların sahip çıkacakları motivasyonlar ile hareket edilmelidir.
• Ruhsatı, projesi olmayan bir uygulama var ise bu uygulamanın kurallara uygun olup olmadığına bakılmalı, uygunsa projesi ruhsatı talep edilmeli, uygun değilse verilen bir süre içinde söküm ve/veya düzenleme işlemi talep edilmelidir.
• Sözünü ettiğimiz ölçülerde bir uygulamaya muhalefet eden, çevre ve kent dokusuna zarar veren her görsele tüm Bodrum esnafının karşı çıkacağından bizim şüphemiz yoktur.
• Günümüz teknolojik imkanları ile tabela, totem, billboard gibi ürünlerin yeniden yorumlanması ve çağa uygun yetenekler ile donatılması teşvik edilmelidir.

Yapılan her iyi işte yanında olduğumuz ve olacağımız yöneticilerimize bu yapıcı eleştirilerimiz ışığında tüm faydalı çalışmalarında başarılar diliyor, bu konuda da bilgi ve desteğimize başvurulması halinde memnuniyetle yanlarında olduğumuzu belirtiyoruz.

Saygılarımızla

BESİAD Yönetim Kurulu